Wat is leerplicht?

Nederlandse kinderen vanaf 5 jaar moeten verplicht naar school, totdat zij een diploma (startkwalificatie) hebben óf 18 jaar worden. Dit geldt ook voor kinderen met een andere nationaliteit en voor kinderen van asielzoekers en vreemdelingen. Voor leerlingen van 5 tot 16 jaar heet dit de leerplicht. Voor jongeren tussen 16 en 18 jaar heet dit de kwalificatieplicht.

Leerplicht (voor kinderen tussen de 5 en 16 jaar)
De meeste kinderen gaan al naar school als ze 4 jaar zijn, hoewel ze dan nog niet onder leerplicht vallen. Je bent dus niet strafbaar als je je 4 jarige kind thuis houdt. De leerplicht begint op de 1e dag van de nieuwe maand nadat het kind 5 is geworden. Vanaf dat moment zijn ouders dus wel strafbaar als zij hun kind thuis houden.

Inschrijving op school
Als ouders zijnde dien je je kind(eren) in te schrijven op een school. De kinderen moeten dan ook wel echt naar die school gaan. Dit geldt ook voor kinderen met een andere nationaliteit, asielzoekers en vreemdelingen. Deze afspraken staan vastgelegd in de Leerplichtwet. Een leerplichtig kind moet ingeschreven staan op een school! Als je je hier niet aan houdt ben je strafbaar.

Vrijstelling inschrijving op een school
Een kind dat leerplichtig is, móet ingeschreven staan op een school. In een aantal gevallen kun je vrijstelling van deze inschrijvingsplicht aanvragen;

Psychische en lichamelijke klachten bij het kind
Het kan voorkomen dat het kind door psychische of lichamelijke klachten niet in staat is om onderwijs te volgen. In dat geval kun je vrijstelling aanvragen. Je hebt daarvoor een verklaring van een (onafhankelijke) arts, psycholoog of pedagoog nodig. Deze mag niet de behandelaar van het kind zijn.

Bezwaar tegen levensbeschouwelijke richting van buurtscholen
Heb je bezwaar tegen de levensbeschouwelijke richting van de scholen in de buurt? Dan kun je vrijstelling aanvragen ‘vanwege richtingsbedenking.’ Voor deze vrijstelling moet je een verklaring afleggen en een speciaal formulier invullen bij de gemeente.

Onderwijs in het buitenland
Het kind staat ingeschreven bij een Nederlandse gemeente, maar volgt onderwijs in het buitenland. Je moet dan elk jaar bij de gemeente een vrijstelling aanvragen voor inschrijving in Nederland. Je moet dan ook kunnen aantonen dat het kind in het buitenland onderwijs volgt.

Trekkend bestaan vanwege beroep ouders
Indien je een trekkend bestaan leidt met kinderen, bijvoorbeeld als kermisexploitant of circusmedewerker, dan krijgt het kind onder (strenge) voorwaarden een deel van het jaar een vrijstelling van de leerplicht.

Vraag vrijstelling altijd aan vóór 1 juli bij de leerplichtambtenaar in jouw gemeente. De vrijstelling geldt steeds voor 1 schooljaar. Bij ernstige lichamelijke of psychische klachten kan een langere vrijstelling gelden.

Vrijstelling van de leerplicht
Soms kan een kind vrijstelling krijgen van de leerplicht, hoewel dit echter alleen voorkomt bij hoge uitzondering. Denk aan een begrafenis, huwelijk, schorsing of een religieuze verplichting. Ook kan het voorkomen dat een kind ongeschikt is om naar school te gaan door lichamelijke of psychische oorzaken. Hiervoor wordt dan na onderzoek een vrijstelling voor afgegeven.

Wanneer hoeft het kind niet naar school?
Vanaf 5 jaar moet het kind verplicht naar school. Soms blijkt dat een hele week in het begin nog te vermoeiend is voor het kind. Je mag hem/haar dan 5 uur per week thuishouden tot het 6 jaar wordt. Hiervoor heb je geen toestemming nodig, maar je moet het wel melden bij de schooldirecteur of bij het schoolbestuur.

Blijkt dat de kleuter nog meer rust nodig heeft dan kun je nog eens 5 uur extra vrijstelling aanvragen. Je mag het kind dan maximaal 10 uur per week thuishouden tot het 6 jaar wordt. Hiervoor moet je echter wel toestemming vragen aan de schooldirecteur of het schoolbestuur. Belangrijk: deze vrijstelling is alleen bedoeld om overbelasting van het kind te voorkomen.

Voorwaarden voor geoorloofd verzuim
Om vrijstelling van geregeld schoolbezoek te krijgen moet je aan een aantal voorwaarden voldoen:

*bij ziekte moet het schoolhoofd dit op tijd horen (uiterlijk binnen twee dagen);
*bij een verplichting vanuit een godsdienst of levensovertuiging moet je het schoolhoofd van te voren informeren;
*voor afwezigheid wegens een huwelijk of uitvaart moet het schoolhoofd vooraf toestemming geven.

Toestemming voor verlof buiten schoolvakantie
Kun je door jouw eigen beroep of dat van jouw partner niet op vakantie tijdens de schoolvakanties? Dan kun je bij de schoolleiding toestemming vragen voor schoolverlof buiten de schoolvakanties.

Handig om te weten: Indien je in het buitenland gaat studeren, dan heb je een studievisum nodig. De medewerkers van E-visums.nl kunnen je helpen bij de aanvraag hiervan. 

Einde leerplicht
De leerplicht duurt tot en met het einde van een schooljaar, wat inhoudt dat een kind dat 16 jaar wordt, het schooljaar móet afmaken. Als het kind minimaal 12 volledige schooljaren naar school is geweest, is de leerplicht ook afgelopen. Een groep overslaan telt mee als volledig schooljaar.

Kwalificatieplicht (voor jongeren tussen de 16 en 18 jaar)
De kwalificatieplicht is een van de maatregelen van de Rijksoverheid om schooluitval van jongeren tegen te gaan. Deze maatregel moet de kansen van de jongeren op de arbeidsmarkt vergroten.

Jongeren tussen 16 en 18 jaar die geen startkwalificatie hebben, hebben een kwalificatieplicht. Een startkwalificatie is (minimaal) een diploma havo, vwo of mbo (niveau 2 of hoger).

Deze jongeren moeten volledig dagonderwijs volgen. Ze mogen niet voltijd werken. Volgt een leerling en BBL opleiding in het mbo? Dan kan hij werken en leren combineren.

Afbeeldingen: Pixabay