Gastblog: Genderneutrale opvoeding

Mijn naam is Sanne en ik ben bijna 34 jaar. 11 jaar getrouwd en 16 jaar samen met mijn vrouw Erica van 41 jaar. Samen zijn wij moeders van 3 kinderen, Dylan van 11 jaar Tristan van 6,5 jaar en Taylor van 4 jaar. Ons gezin bestond niet altijd uit twee moeders; Erica was tot vier jaar terug Eric en de vader van onze kinderen. Twee maanden na de geboorte van onze jongste dochter kwam aan het licht dat Eric eigenlijk altijd Erica had moeten zijn. In de drie jaar die daarop volgende hebben we samen de transitie bij het Vumc door lopen. Op 7 December 2018 vond de operatie plaats en kan ook zij zich haar zelf voelen. Een prachtig eind station van een lange emotionele achtbaan rit.

Door de transitie is er veel veranderd in ons gezin, niet alleen onze relatie maar zijn wij ook als ouders verandert. Het lijkt eigenlijk op een compleet nieuw begin. Zij moet haar zelf opnieuw leren kennen als de vrouw die ze is maar ik moet ook haar opnieuw leren kennen. Voorheen dacht ik dat enkel het uiterlijk zou veranderen maar in werkelijkheid verandert alles doordat er meer deuren open komen te staan tijdens haar zoektocht naar haar zelf. Door de transitie veranderde ook het ouderschap. Met nu twee moeders in huis kwam de betekenis jezelf mogen zijn als een grote leidraad ins ons leven. Werd de scheidingslijn tussen jongens en meisjes flinterdun en weten de kinderen inmiddels niet beter dan dat het uiterlijk of geslacht niets zegt over hoe iemand is of wat iemand leuk vind. Een gender neutrale opvoeding ontstond langzaam steeds meer maar wel op onze eigen manier. De komende blogs wil ik jullie een kijkje laten nemen binnen ons gezin.

Gender neutrale opvoeding wat houdt dat voor jullie in? 

Het eerste wat veel mensen denken bij gender neutrale opvoeding is dat je de kinderen zodanig laat kleden dat je niet meer er meteen uit kan halen of ze een jongen of een meisje zijn. Ook wat vaker wordt gedacht is dat we de kinderen niet meer als hij of zij zoon of dochter aanspreken en dit omzeilen totdat de kinderen zelf aangeven hoe zij zich willen identificeren. Het klopt zeker dat deze manier van aanspreken en kleden wordt uitgevoerd in sommigen gezinnen die kiezen voor een gender neutrale opvoeding. Hiermee zal je dan wel mee moeten beginnen vanaf geboorte anders werkt dit niet. Het idee is dat je hiermee je kind de tijd en ruimte geeft om er zelf achter te komen of ze zich een jongen of meisje voelen, nu we weten dat het geslacht dat we zien bij de geboorte niet altijd het gevoelsmatige geslacht is. Door dit open te laten bied je de kans om je kind dat zelf te laten ontdekken net zolang dat je kind daarvoor nodig heeft. 

Bij ons is dat echter niet het geval en past ook niet bij ons, het lijkt mij ontzettend moeilijk om hij/zij steeds te moeten omzeilen, ik weet ook wel zeker dat dat ons niet zou lukken ga maar eens na hoe vaak we hij of zij zeggen of zoon/dochter meisje/jongen . De kinderen lopen ook niet in genderneutrale kleding zoals je die voor babys kan kopen wanneer je ervoor kiest niet van te voren het geslacht te weten van je ongeboren kind. Sterker nog onze dochter zou het liefst elke dag in één van haar meest opvallende en grootste prinsessen jurken de deur uit willen gaan. Ze is in alles op en top een wat je in het algemeen zou noemen een echt meisje meisje. Voor ons houdt genderneutraal opvoeden in dat de scheidingslijn tussen jongens en meisjes flinterdun is. We zeggen wel hij en zij en jongen en meisje maar daar houdt het eigenlijk al bij op. Uitspraken als dat is voor jongens of alleen voor meisjes nemen wij niet in de mond. Wanneer Tristan naar beneden komt met de vraag of hij een jurk aan mag vandaag zeggen wij daar geen nee op. Tristan vind het heerlijk om zo nu en dan een jurk aan te trekken youtube aan te zetten en er flink op los te dansen. Want zeg nou zelf als je mag kiezen tussen rondjes draaien in een jurk of in een broek dan is die jurk toch veel leuker en al helemaal als deze extra wijd gaat tijdens het draaien. Zo kwam het dus dat Tristan vorig jaar tijdens het schoolcarnaval als een prinses verscheen op het feest. Hij werd meerdere malen aangesproken door zijn klasgenootjes of leerlingen van hogere klassen met de vraag waarom hij hiervoor koos sommige vonden het maar gek. Hij besloot de vraag dan terug te leggen en vroeg ‘draai jij eens een rondje met je broek ? Die doet niks dat is toch saai, maar mijn jurk wel’ vervolgens maakte hij een elegante pirouette met een flinke lach op zijn gezicht en zegt’ veel leuker toch’ en loopt met nog steeds die glimlach op zijn gezicht weer door.  Ook onze oudste zoon Dylan is door de transitie anders gaan kijken naar kleding, als hij iets mooi vind is dat goed genoeg voor hem. Zo liep hij afgelopen zomer met een stoere blauwe jack die hij ontzettend gaaf vond staan met aan de binnenkant groot gedrukt in opvallend roze het woord GIRL. Afgelopen weekend kwam hij een leuk vestje tegen tussen de meidenkleding die hij helemaal te gek vond. Hij loopt inmiddels al 2 dagen vol trots hier mee en gaat er gewoon mee naar school. Het zelfde geld voor speelgoed er is geen jongens of meisjes speelgoed er is speelgoed. Hierdoor wordt gelijk het aanbod in speelgoed enorm vergroot wat kiezen dan wel weer moeilijker kan maken maar ze kunnen wel al hun fantasie erin kwijt. Een pop voor een jongen met een poppenwagen erbij of een kinder make-up setje met een kaptafel een hijskraan in de zandbak voor een meid waarom zou dat niet kunnen. Over het algemeen merk ik in de omgeving dat het sneller toe wordt gelaten dat meisjes met zo genoemd “jongens” speelgoed speelt, dan is het gewoon een stoere meid, dan wanneer een jongen met zo genoemd “meiden” speelgoed speelt, dan wordt er veel meer achter gezocht of sneller nee gezegd ‘dat is voor meisjes’ als je erover nadenk is dat eigenlijk best gek, vind je niet ?

Waarom is zelf die keuzes maken zo belangrijk?

Met de genderneutrale opvoeding willen we eigenlijk laten zien dat niets enkel voor jongens of enkel voor meisjes is. Laten we tevens zien dat er geen regel is hoe je je als jongen of als meisje moet gedragen. Willen we ze mee geven dat we allemaal gewoon mensen zijn. Dat man en vrouw die samen zijn niet de regel is maar dat alle combinaties mogelijk zijn in een relatie. Dat ze zich vrij mogen voelen in hun keuzes zodat ze zich zelf kunnen ontwikkelen en de mogelijkheid hebben om zich zelf op alle fronten te kunnen ontdekken in wie ze zijn en wie ze willen zijn. 

Ik krijg vaker de vraag of dat betekent dat ik ook ja zal zeggen als één van de jongens met echt overduidelijke meiden schoenen komt aanzetten wanneer we in de schoenenwinkel op zoek zijn naar een nieuw paar. Ja dat zou ik dan zeker doen als zij zeker zijn van deze keuze zie ik geen reden waarom niet. Ben ik niet bang dat ze hiermee dan gepest worden ? Is dan de meest voorkomende volgende vraag. Natuurlijk bestaat die kans dat ze ermee gepest worden maar ik geloof niet dat de reden dat ze gepest zouden worden die schoenen zijn. Kinderen die het op een kind hebben gemunt om te pesten vinden altijd wel iets. Het gaat erom hoe het kind dat gepest wordt hierop reageert dat bepaald of ze vaker worden gepest of niet. Dylan werd b.v regelmatig gepest als kleuter tot en met groep 5. Dylan is een gevoelig jongetje en reageerde snel op de pesterijen en kwam niet goed voor zich zelf op. Inmiddels is dat flink verandert en hebben vooral de kickboks lessen zijn zelfvertrouwen flink omhoog geschroefd. Als je Tristan wilt pakken met een nare opmerking over bv die meiden schoenen dan moet je eerder opstaan want het doet hem niets. Tristan haalt bij een opmerking die hij niet leuk vind gauw zijn schouders op loopt weg doet er verder niets mee en zoekt een vriendje op waar hij het wel leuk mee heeft. Het gevolg is dat hij snel met rust gelaten word, het is niet interessant om er verder op door te gaan. Een complete andere houding dan zijn oudere broer had. Pesten komt dus niet door de keuze van roze schoenen als jongen zijnde en daarom zie ik ook geen reden om dan nee te zeggen tegen die schoenen die hij helemaal te gek vind en bij hem vind passen. 

Hierdoor leren ze ook dat je niets moet aantrekken van wat andere ervan vinden als het gaat om wat jij wilt dragen of waarmee jij wilt spelen, maar wel kunnen zeggen ik wil dit, ik vind dit leuk en dat is mij goed recht om hiervoor te kiezen. Als je zoon aankomt met bv knalroze Dr Martens schoenen en je ziet dat blije gezicht en je gunt hem die schoenen want die lach is niet te weerstaan, maar durft het niet vanwege de angst dat hij gepest zal worden probeer dan eens te laten zien dat jij wel achter zijn keuze staat. Laat zien dat jij sterk bent dan kan hij ook sterk staan in zijn keuze. Als mama al twijfels laat zien is het moeilijker voor het kind om ook zelf achter de keuze te blijven staan. Mama is immers hun voorbeeld. Maar als ze zien dat mama achter de keuze staat van haar eigen kind en hem steunt laat dat een kind zich enkel sterker doen voelen. Door deze keuzes te mogen maken leren kinderen al op jonge leeftijd keuzes te maken voor hun zelf en niet de keuzes te laten afhangen van andere en wat zij vinden. Keuzes maken is voor vele volwassenen vaak nog moeilijk hoe vaak zien we wel niet de vraag voorbij komen op mama groepen welke outfit leuker is of welke kleur verf voor de muur zou leuker staan bij die bank in de woonkamer. Zou je die zelfde vragen ook stellen wanneer je als kind al had geleerd dat keuzes maken uit jou zelf moet komen en hoe je achter je eigen keuzes moet staan. Die les proberen we door middel van deze opvoeding mee te geven. Voor ons betekent genderneutraal opvoeden eigen keuzes maken, de vrijheid om jezelf te ontdekken en leren kennen om gaande weg een betere versie van jezelf te mogen zijn. Erica heeft in haar jeugd veel met maskers op gelopen, gedaan alsof ze voetbal leuk vond auto’s en vrachtwagens geweldig vond om erbij te horen en de zoon te zijn voor haar ouder maar vergat hierdoor te doen wat zij echt leuk vond. Die maskers willen we hier in huis niet. Wij zijn wij, jij bent jij, en ik ben ik en we mogen er allemaal zijn.  

Wil je meer weten over ons gezin ? Of hoe de transitie is verlopen ? Op Facebook heb ik de afgelopen jaren een soort dagboek bijgehouden tijdens de transitie. Je  vind daar ons hele verhaal terug vanaf hoe we elkaar ontmoet hebben tot en met hoe het nu is.