Een op de tien basisschoolleerlingen krijgt te laag schooladvies!

9,8 procent van de groepachters kreeg vorig jaar in eerste instantie een te laag schooladvies. In die gevallen werd het schooladvies naar boven bijgesteld na het maken van de centrale eindtoets. Bij meisjes komt dit vaker voor dan bij jongens en vooral leerlingen die in eerste instantie een vmbo basis- of kader-advies krijgen, ontvangen later een ‘hoger’ advies. Ook is er een duidelijk verband zichtbaar tussen het inkomen van de ouders en het schooladvies van het kind. Dat blijkt uit onderzoek van Studenten.nl op basis van recent gepubliceerde CBS-cijfers.

Leerlingen in groep 8 van de basisschool ontvangen van hun juf of meester voor 1 maart een eerste middelbare-schooladvies. Na het maken van de centrale eindtoets – voorheen de Cito-toets – volgt in mei dan een definitief schooladvies. Het initiële advies kan naar boven worden bijgesteld wanneer de eindtoets boven verwachting goed gemaakt wordt. Vorig jaar gold dat voor 10,4 procent van de meisjes in groep acht en 9,2 procent van de jongens.

Vooral vmbo-advies vaak herzien

Met name leerlingen die in eerste instantie een vmbo kader-advies kregen, zagen dat advies later naar boven bijgesteld worden. In 16,9 procent van de gevallen gebeurde dit. Ook het advies vmbo basis/kader bleek na de centrale eindtoets vaak (16,4 procent) te laag ingeschat. Een havo-advies werd daarentegen in ‘slechts’ 9,4 procent van de gevallen heroverwogen en het advies havo/vwo het minst: in 7,4 procent van de gevallen werd dit bijgesteld naar een vwo-advies.

Inkomen ouders van grote invloed

De belangrijkste factor lijkt volgens Patrick Werkman van Studenten.nl het inkomen van de ouders te zijn. Dat kinderen met ouders in de hoogste inkomensgroep het vaakst een vwo-advies krijgen (35 procent tegen slechts 11 procent voor kinderen met ouders in de laagste inkomensgroep) is volgens hem nog het minst opvallend. “Een hoger inkomen betekent in algemene zin vaak een hoger opleidingsniveau, dus een hoger IQ en dat is weer grotendeels erfelijk. Maar dat verklaart nog niet waarom kinderen met minder rijke ouders vaak in eerste instantie een te laag middelbareschooladvies krijgen”, aldus Werkman.

Middelbareschooladvies werkt door in vinden (bij)baan

Want dat laatste is het geval. Leerlingen met ouders in de laagste inkomensgroep krijgen in 13 procent van de gevallen na het maken van de eindtoets een hoger advies dan daarvoor. Voor kinderen van de meestverdienende ouders is dit bijna de helft: 7 procent. Volgens Werkman geeft het aan dat leerkrachten bij het geven van een eerste advies niet alleen kijken naar de schoolprestaties van de leerling. Dat is volgens hem problematisch, want dat kan je hele leven doorwerken.

“Een verplichte stap naar het vmbo, terwijl je eigenlijk ook havo zou kunnen doen, maakt het bijvoorbeeld ook weer ingewikkelder om uiteindelijk die hbo-opleiding te doen die je eigenlijk zo leuk lijkt. En het gevolg daarvan merk je bijvoorbeeld weer bij het zoeken van een bijbaan tijdens je studietijd. Wil je bijvoorbeeld een administratieve bijbaan? Dan wordt er al gauw gevraagd om minimaal hbo als opleidingsniveau. Om over het vinden van een ‘echte’ baan daarna nog maar te zwijgen”, aldus Werkman. De eigenaar van Studenten.nl benadrukt dat iemand na de havo uiteraard altijd nog kan kiezen voor een mbo-opleiding, maar dat het verschil dan is dat dit een eigen, weloverwogen keuze is, die losstaat van het advies van een leraar op de basisschool.

Afbeelding: Shutterstock