Dreigende epidemie gehoorschade jonge kinderen

Ondanks de alarmerende toename van gehoorschade onder jonge kinderen, voeren Nederlandse basisscholen en overheden geen actief beleid dat gericht is op bewustwording en preventie, zo blijkt uit vandaag verschenen onderzoek door hoofdtelefoonproducent JVC onder 320 Nederlandse basisscholen. Het onderzoek werd uitgevoerd naar aanleiding van de alarmerende toename van gehoorschade onder jonge kinderen: circa 17,5 procent van de kinderen tussen negen en elf jaar kampt met een verminderd gehoor. Toch zegt 89,9 procent van de basisscholen geen beleid te hebben om gehoorschade te voorkomen en is 41 procent zelfs niet op de hoogte van het groeiende probleem.

89,9% heeft geen beleid om gehoorschade te voorkomen, 41% is zelfs niet op de hoogte van het probleem

“Kinderen gebruiken in steeds meer situaties hoofd- en oortelefoons: thuis, onderweg naar school, op het schoolplein en zelfs tijdens de les,” zegt Serge Kampherbeek, marketingmanager bij JVC. “Bij langdurig gebruik van meer dan één uur per keer op een volume van meer dan 87 dB (vergelijkbaar met het geluidsniveau van een foodblender) kan al gehoorschade ontstaan, wat in veel gevallen onomkeerbaar is. Kinderen zijn zich daar simpelweg niet van bewust. Uit ons onderzoek blijkt dat scholen de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van het gehoor van de kinderen volledig bij de ouders leggen, ook als het gebruik van een hoofdtelefoon tijdens de lessen vereist is. Wij roepen de overheid daarom op om een duidelijk beleid voor scholen op te stellen om de toenemende gehoorschade bij kinderen te bestrijden.”

Alarmerende cijfers

Uit recent onderzoek van Erasmus MC [1] bleek dat circa 17,5 procent van de kinderen tussen negen en elf jaar kampt met een verminderd gehoor, nog voordat de leeftijd aanbreekt waarop ze te maken krijgen met harde muziek op festivals en in discotheken. Naar schatting heeft 8 procent permanent gehoorverlies (tenminste 15dB). Deze alarmerende resultaten komen goed overeen met andere onderzoeken die er de afgelopen jaren zijn gedaan naar het probleem. Zo toonde een Duits onderzoek [2] aan dat één op de acht kinderen gehoorschade heeft en liet een onderzoek van de Universiteit Antwerpen [3] zien dat drie van de vier kinderen wel eens last heeft van een piep in de oren (tinnitus) en dat dit permanent is bij één op de vijf.

“Dit zijn verontrustende cijfers,” zegt Kampherbeek. “Nog verontrustender is dat uit ons onderzoek blijkt dat het niemand echt lukt om het voortouw te nemen en het probleem aan te pakken, terwijl 48,2 procent van de scholen wel op de hoogte is van het bestaan van het probleem. Maar liefst 89,9 procent van de bevraagde scholen heeft geen beleid om gehoorschade bij leerlingen te beperken, ook niet wanneer er tijdens de lessen hoofdtelefoons worden gebruikt, wat bij 47,3 procent van de scholen het geval is.”

Daarbij wordt er geen (structureel) advies voor gehoorschadebeperking gegeven aan kinderen of ouders op 91,5 procent van de scholen en zegt 74,8 procent van de scholen geen beleid of richtlijnen te hebben over het veilig gebruik van hoofdtelefoons door kinderen tijdens de les.

Pak het probleem bij de basis aan

Ondanks dat het onderwerp nog onvoldoende leeft bij basisscholen, geeft een grote groep van 39,7 procent van de basisscholen toch aan behoefte te hebben aan voorlichtings- of lesmateriaal over het onderwerp. “Dat is een lichtpuntje,” zegt Kampherbeek. “Hoe meer scholen de informatie tot zich nemen en verspreiden, hoe groter de behoefte aan een oplossing hopelijk zal worden. Maar ik denk niet dat we moeten wachten tot de scholen zelf het belang van goede voorlichting inzien, maar dat de overheid duidelijke richtlijnen op moet stellen. Dat is nu nog onvoldoende het geval.”

Gedeelde verantwoordelijkheid

De huidige regelgeving en handhaving ter voorkoming van gehoorschade beperkt zich momenteel vooral tot werknemers (Arbowetgeving) en de overlast voor omwonenden (gevelbelasting). Wat betreft muziekspelers is er sinds 23 januari 2013 weliswaar een Europese richtlijn van kracht met betrekking tot geluidsbegrenzers, maar het volume van geluidsapparatuur, zoals mp3-spelers, telefoons of tablets, is vaak niet begrensd. Wel geeft steeds meer apparatuur een melding dat langdurig gebruik een gehoorbeschadiging tot gevolg kan hebben. Maar jonge kinderen die nog niet goed kunnen lezen, negeren deze boodschap misschien.

Ook fabrikanten van geluidsapparatuur kunnen hun verantwoordelijkheid nemen, vindt Kampherbeek: “JVC maakt bijvoorbeeld hoofdtelefoons speciaal voor kinderen, met een volumebegrenzing. Zo kunnen kinderen ongestoord en zonder nadelige gevolgen van muziek en films genieten. Maar dit soort oplossingen kan pas echt effectief zijn als we iedereen erbij betrekken: de overheid, de fabrikanten van geluidsapparatuur, de scholen en de kinderen.”

Bekijk hier [4] de video van het nieuwsitem.

[1] https://www.telegraaf.nl/nieuws/279224/veel-jonge-kinderen-kampen-met-gehoorverlies  

[2] https://www.kindergesundheit-info.de/themen/sicher-aufwachsen/sicherheit-im-alltag/laermschaeden1/ 

[3] https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0070297 

[4] https://www.youtube.com/watch?v=7Z8EBxXureY&feature=youtu.be 

Persbericht